Πρεσβυωπία

Η Πρεσβυωπία είναι η κατάσταση της σταδιακής απώλειας της προσαρμογής του φακού του ματιού με αποτέλεσμα να βλέπουμε θολά και χωρίς ευκρίνεια σε κοντινές αποστάσεις όρασης .

Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο πως τα μάτια μας μπορούν και εστιάζουν μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου, από χιλιόμετρα μακριά, σε μερικά μόνο εκατοστά του μέτρου για κοντά και αντίστροφα, με τόσο μεγάλη ακρίβεια και ταχύτητα, για διαυγή όραση.

Η εντυπωσιακή αυτή δυνατότητα των ματιών μας δεν διαρκεί όμως για πάντα. Ήδη από την παιδική ηλικία η ικανότητα προσαρμογής αρχίζει ποσοτικά και ελαττώνεται και στην ηλικία περίπου των 45 ετών ένα άτομο που δεν φορούσε γυαλιά ούτε για μακριά ή ούτε για κοντά, αρχίζει σταδιακά να αντιλαμβάνεται τις επιπτώσεις της πρεσβυωπίας.

Τα μάτια (που είναι από τη φύση ρυθμισμένα να κοιτάνε μακριά) κουράζονται πιο εύκολα κατά τις κοντινές εργασίες, όπως το διάβασμα. Ιδιαίτερα σε χαμηλό φωτισμό, όπου αντανακλαστικά η κόρη μεγαλώνει για να δεχθεί περισσότερο φως, έχουμε ελάττωση του βάθους πεδίου. (δηλαδή του εύρους των αποστάσεων που τα αντικείμενα είναι εστιασμένα) και άρα μεγαλύτερη δυσκολία στο να εστιάσουμε. Η κοντινότερη απόσταση που μπορούμε να εστιάσουμε ευκρινώς,απομακρύνεται και τα άτομα με τα πρώτα συμπτώματα πρεσβυωπίας αρχίζουν αντίστοιχα να απομακρύνουν το βιβλίο από τα μάτια τους προκειμένου να το διαβάσουν.

Επιπρόσθετα, λόγω της προσπάθειας που καταβάλλουμε να δούμε τα ψιλά γράμματα, τα μάτια δεν ανοιγοκλείνουν με φυσιολογικό ρυθμό ώστε να εφυγρανθεί επαρκώς με δάκρυα η επιφάνεια τους, με αποτέλεσμα κούραση, αίσθημα βάρους, ερυθρότητα και ξηροφθαλμία (που συχνά οδηγεί σε αντανακλαστική δακρύρροια)

Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στην προοδευτική ελάττωση της ελαστικότητας του κρυσταλλοειδούς φακού του ματιού που βρίσκεται πίσω από την ίριδα. Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποιο φάρμακο ή άλλη αγωγή που να επαναφέρει την ελαστικότητά αυτού του φακού ή να αποτρέπει την απώλειά της και κατά συνέπεια η πρεσβυωπία ούτε θεραπεύεται, ούτε προλαμβάνεται.

Η ηλικία στην οποία θα αρχίσει το άτομο να καταλαβαίνει τα πρώτα συμπτώματα της πρεσβυωπίας , εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, κυρίως όμως από την διαθλαστική ικανότητα και κατάσταση των ματιών του, αν έχει δηλαδή μυωπία ή υπερμετρωπία. Άτομα με δουλειές γραφείου ή άλλες κοντινές δραστηριότητες αντιλαμβάνονται τα συμπτώματα της πρεσβυωπίας πιο νωρίς από άτομα που δεν έχουν τέτοιες απαιτήσεις. Ένας ασθενής με υπερμετρωπία έχει από κατασκευής ένα οπτικό σύστημα με μικρότερη δύναμη εστίασης από το φυσιολογικό. Με την προοδευτική μείωση της ελαστικότητας του κρυσταλλοειδή φακού του ματιού του ,αυτή η δύναμη πέφτει στα όρια εμφάνισης των συμπτωμάτων της πρεσβυωπίας νωρίτερα, από κάποιον με φυσιολογικά μάτια. Έτσι άτομα με υπερμετρωπία μπορεί να εμφανίσουν πρεσβυωπία ακόμα και σε ηλικίες μικρότερες των 45 ετών. Άτομα με μυωπία έχουν μεγαλύτερη δύναμη εστίασης του οπτικού τους συστήματος από ότι τους χρειάζεται. Αυτή η μεγαλύτερη δύναμη δημιουργεί προβλήματα στην μακρινή όραση, όπου δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς διόρθωση (γυαλιά) για μακρυά. Αντίθετα για κοντά να βλέπουν καλύτερα βγάζοντας πολλές φορές τα γυαλιά τους. Το σημείο που μπορούν να εστιάσουν είναι πλησιέστερο από το φυσιολογικό και αυτό τους δίνει ένα προσωρινό πλεονέκτημα κατά την εστίαση σε κοντινά αντικείμενα, καθυστερώντας περισσότερο την εμφάνιση της πρεσβυωπίας.

Ο παραδοσιακός τρόπος για την αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας είναι η χρήση στενών γυαλιών οράσεως όπου οφείλουν να φοριούνται χαμηλά στη μύτη ώστε να διαβάζουμε κανονικά χωρίς να κοιτάμε μακρυά μέσα από αυτά. Άλλη μία επιλογή είναι η χρήση πολυεστιακών φακών εφαρμοσμένους και σε μεγαλύτερους σκελετούς οράσεως με στόχο ταυτόχρονη όραση για μακρυά, μεσαία και κοντά. Και τέλος η σύγχρονες εξελίξεις στην τεχνολογία έχουν να παρουσιάσουν και τη εύκολη χρήση φακών επαφής (multifocal) για την αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας χωρίς γυαλιά. Όλοι αυτοί οι φακοί επαφής ονομάζονται πολυεστιακοί Φακοί Επαφής και είναι μία σύγχρονη κατηγορία φακών επαφής με τεχνολογία διπλής εστίασης για την κάλυψη της πρεσβυωπίας.